Winkel

In de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw tierden de ‘flandriens’ nog welig in de Vlaamse gezinnen. Jonge Vlaamse kerels die niet leerden lezen door Hendrik Concience, maar wel door ‘Koarle’, Karel, Van Wijnendaele.

Zo ook in de streek van Waregem waar Armand Desmet of ‘Mantie Smet’ het koersen als het ware met de moedermelk meekreeg. 

Mantie verslond de boeken van Karel Van Wijnendaele over “Het Rijke Vlaamsche Wielerleven”.

Mantie droomde van de koers, Mantie at koers, Mantie dronk koers, Mantie asemde koers, Mantie was koers. Mantie wou worden zoals Ritten Van Leirberghe in de Ronde van Vlaanderen van 1919 en “Ze allemoal noar huus rieën”. 

Mantie werd profrenner bij de Groene Leeuw, een rijwielfabriekje uit het nabijgelegen Deinze bij de legendarische sportdirecteur Berten De Kimpe. Het was het begin van een schitterende carrière, maar ook een carrière met veel tegenslagen.

Mantie won de eerste uitgave van de E3-prijs in Harelbeke en in 1959 won hij de Ronde van België. In de Tour van dat jaar beging hij, volgens zijn zeggen, de grootste stommiteit van zijn leven. Hij verspeelde een unieke kans om in de Gele Trui te rijden. 

In 1960, in de Vuelta, stond Mantie een paar dagen voor het einde ruimschoots op kop. Een ongelukkige val zorgde echter voor een schouderblessure. Twee dagen voor het einde ging zijn ploegmaat Frans De Mulder, al of niet opzettelijk, mee in een ontsnapping. Mantie was de eindoverwinning in de Vuelta kwijt aan zijn ploegmaat, zelf werd hij nog 2^de. Maar van Berten De Kimpe, zijn sportdirecteur, moest hij nooit meer iets weten.

Mantie maakte de overstap naar de Rode Garde van Keizer Rik Van Looy. Mantie leerde het professionalisme van de Italiaanse ploegen kennen met trainingskampen aan het Gardameer, mooie hotels, kostuums enz…. maar bleef een van de meest onfortuinlijke renners uit de wielergeschiedenis. In de Giro van 1962 won Mantie een rit en kwam in het bezit van de Roze leiderstrui. Tot de 15^de rit gereden werd. Die ging over de Passo Rollo. In een verschrikkelijke sneeuwstorm zoals die in de Giro kunnen voorkomen, gaf heel zijn ploeg, op Huub Zilverberg na, op en Mantie verloor op een dramatische wijze zijn leiderstrui. 

Het jaar erop was er een prachtige prestatie met een 5^de plaats in de Tour de France en het kon zelfs meer geweest zijn indien hij iets beter had gepresteerd in het tijdrijden. Hij werd geselecteerd voor het wereldkampioenschap in Ronse. Een wereldkampioenschap waarin hij een belangrijke rol speelde en vanuit een bevoorrechte positie de door iedereen gekende afloop van het WK kon aanschouwen. 

In 1964 kwam hij in de 13^de rit van de Tour zwaar ten val tijdens de afdaling van de Envalira en even werd het allerergste gevreesd. De sporen van die val droeg hij zijn hele verdere leven mee. 

Mantie was een Flandrien. Winnaar van de Ronde van België, 2^de in de Vuelta, 5^de in de Tour (en het kon meer geweest zijn), 10^de in de Giro, toptien plaatsen in klassiekers zoals 3^de Luik-Bastenaken-Luik, Gent-Wevelgem en Parijs-Brussel 4^de in de Ronde van Vlaanderen en de Waalse Pijl, 5^de in Parijs-Roubaix, 8^ste in de Ronde van Lombardije en 10^de in Milaan-Sanremo.

Flandriens sleuren, beuken, stoempen, trekken, zwoegen en draaien hun kas af.

Mantie was een Flandrien.

Mannen als Mantie die maken ze niet meer.

Mannen als Mantie die verdienen ……… een boek.

Gegevens

Auteur: Jan De Smet en Marc Fourneau
Uitgever: Marc Fourneau
Publicatiedatum: juli 2017
Aantal Pagina’s: 268
Afmetingen: 21,5 x 30,3 x 2,1 cm
ISBN: 9789460210402
Bindwijze: Hardback

Het moet een prachtig zicht geweest zijn. Vier renners op een rij, in volle inspanning, gestroomlijnd over de weg fietsend. Vier renners en ook vier broers. Allen gekleed in de mooie blauwe truien met twee horizontale gele strepen, de trui van Zweden. Gösta, Sture, Erik en Tomas Pettersson met twee t’s en twee s-en. De Zweedse hardrijders uit de jaren 60 en 70. 

Een beetje wielerkenner kent de namen van de Petterssons nog. Zeker Gösta Pettersson kent men wel, 3de in de Tour de France, winnaar van de Tour de Romandie en Giro d’Italia. Misschien ook nog wel Tomas, een begenadigd tijdrijder die samen met Gösta de Trofeo Baracchi won. Maar Sture en Erik zijn al heel wat minder bekend.

Om een of andere reden ben ik altijd geïntrigeerd geweest door broederparen in de wielersport. Daarnaast had ik ook altijd interesse voor de Scandinavische landen en bij uitbreiding de exoten in de wielersport van de jaren 60 en 70, de Scandinavische renners. Kortom ik had het altijd wel een beetje voor de stugge, zwijgzame, ondoorgrondelijke Vikingen.

Daarnaast is ook Sture Pettersson gedeeltelijk verantwoordelijk voor mijn nieuwsgierigheid naar de broers. Alleen al de naam Sture had iets speciaals. Hij was de minste van de vier en ik heb het altijd gehad voor de minste of de buitenbeentjes. Bij muziekgroepen heb ik het altijd voor de drummer of desnoods de basgitarist, in het voetbal gaat mijn interesse uit naar de keeper, desnoods de linksback. Dus ik had het wel voor Sture zoals ik het had voor Ringo van de Beatles, Charlie Watts van de Stones en Birger Jensen van Club Brugge. Allen mannen met een beetje een hoek af. Of dat bij Sture ook zo was weet ik niet, maar het was ‘mijn’ Pettersson.

Als in een echte ploegtijdrit hebben ze hun profcarrière op elkaar afgestemd. Ze werden alle vier prof in 1970 bij Ferretti, de ploeg met, volgens mij, een van de mooiste truien ooit. Eind 1971 haakte Erik al af, een jaar later was het de beurt aan Sture, nog eens een jaar later Tomas en Gösta hield het vol tot in 1974.

Maar wat weten we van deze Zweden. Ja, ze kwamen uit Zweden en Gösta was geen onaardig renner en werden ze geen wereldkampioen tijdrijden? Hoe zat het trouwens met de Olympische Spelen? Werden ze ooit Olympisch kampioen?

Het verhaal begint in Zweden in de jaren 40. Er waren eens … twee Zweden, Karl-Gustaf Pettersson, geboren in 1900 in Sölvatorp, Kullings-Skövde en Lilly Ekman die huwden en zes kinderen kregen waaronder Gösta Artur Roland Pettersson, Sture Helge Vilhelm Pettersson, Erik Håkan Pettersson en Tomas Rune Pettersson. Deze vier zonen zouden wielergeschiedenis schrijven.

Geen sensatie, geen grote verhalen over doping, want daar hadden de broers het niet voor, hier en daar wel iets over geldzaken want ook al als amateur reden de broers al voor het geld. Wel veel uitslagen, resultaten, cijfers over overwinningen en nu en dan een zijsprong naar een of andere anekdote die het vertellen waard is.

Ik hoop dat de lezer achteraf tot de conclusie kan komen dat hij of zij de carrières van de Petterssons beter kent.

Gegevens

Auteur: Jan De Smet
Uitgever: Jan De Smet
Publicatiedatum: juli 2019
Aantal Pagina’s: 164
Afmetingen: 19,6 x 26,6 x 1,5 cm
ISBN: –
Bindwijze: Hardback